由中国孔子网全程直播的“蔚然论语·孔子学堂首次重走夫子路”活动圆满结束,在这三天的行程里,中国孔子网图文并茂的记录了此次朝圣之旅。作为以传播儒学思想为宗旨的网站,中国孔子网坚持传播传统文化的传承,记录传统文化的发展,和大家一起永远在路上。
三天的重走夫子路朝圣行,就此划上圆满句点。时光飞逝,心中时刻激荡。仿佛孔夫子就在身边,与我们一起同行。虽然孔夫子当年周游列国带有一丝悲壮,但在这个行程中,我们并未感到丝毫的伤感,反而是一种瞻仰,一种敬畏。其实我很羡慕孔子,毕竟他在天命耳顺之年,仍然怀揣梦想,仍然壮志不改,仍然情怀炽烈。孔子有一个幸福的精神世界,我们常人所不能及。唯有继续向孔夫子学习,问道,在他的思想光辉引领下,不再迷惑,方向明亮……
万仞宫墙为文庙特有建制,本为学生崇仰孔子之词,语出《论语·子张》:“夫子之墙数仞,不得其门而入,不见宗庙之美,百官之富,得其门者或寡矣”。后人因筑“万仞宫墙”于孔庙之前,以象征孔子学问精深,德行高迈,思想深邃,非常人所能仰及。
“万仞宫墙”原名仰圣门,是明代曲阜城的正南门。明武宗正德七年(1512年),孔庙为刘六、刘七领导的农民起义军所毁,正德皇帝下令建城卫庙,于是以孔庙、孔府为中心修筑了明曲阜城墙,明世宗嘉靖元年(1522年)竣工。在与孔庙正南门相对处设立城正南门。因正南门为孔庙而设,所以应视正南门与孔庙为一体。
明代学者胡缵宗为表达对孔子的尊敬和赞扬,亲书“万仞宫墙”石额镶于门上,其意出自《论语》子贡语。鲁大夫叔孙武叔曾经对大夫们说:“子贡的学问很深,比孔子还要强些。”子贡听说后就给叔孙武叔说:“人的学问好比宫墙,我的这道墙不足肩头高,别人很容易看到里面有多少东西,我老师这道墙有好几仞高(仞:丈量单位,一仞约等于八尺),别人是看不到里面的东西的,只有找到门,走进去,才能看到这墙内雄伟的建筑,可找到门的人太少了!”胡缵宗认为数仞宫墙仍不能表达他对孔子的赞扬,于是将其改为“万仞宫墙”。到了清代,乾隆皇帝到曲阜来,为了显示他对孔子的敬仰,把胡缵宗书写的石额换下,自己亲笔书写了同样四个字镶于城门。现在看到的“万仞宫墙”石额,即乾隆皇帝的御笔题写。
曲阜历史悠久,文化源远流长,中国古史相传的“三皇五帝”中,有四人曾在曲阜留下活动的踪迹,中国古代伟大的思想家、教育家、儒家学派创始人孔子便是生于此地,并养育了孟子、颜子,众多文化名人让这座城市大放异彩,名声享誉海外,被称为“东方耶路撒冷”。曲阜作为“文圣”孔子立教和一生主要的传教之地,是儒家文化的核心地。
中国孔子基金会第一批志愿者代表康泽宇从美国发来信息:看到朋友圈重游列国活动,颇有启迪,为夫子与传统文化不断奔波也是一种游学,我们年轻一辈更该努力!祝一路顺利。
曲阜,古为鲁国国都,孔子故里,被誉为“东方圣城”、“东方耶路撒冷”。
“曲阜”之名最早见于《礼记》,东汉应劭解释道:“鲁城中有阜,委曲长七、八里,故名曲阜”。
早在上古时代,人类祖先就在曲阜一带生息劳作,开拓了早期的物质文明,文物发掘中发现大量公元前4300--前2400年间的“大汶口文化”和‘龙山文化’遗迹。据古籍记载,在四、五千年前,这里即是炎帝神农氏营都聚居的“大庭氏之墟”。
大约公元前二十七世纪末叶,中华民族的‘人文初祖轩辕黄帝诞生于曲阜寿丘。继黄帝之后,少昊曾在曲阜营建都城。相传少昊在位84岁,寿百岁,崩葬曲阜城东北寿丘云阳山,与二帝三王(尧、舜、禹、汤、文、武)、周公、孔子并称万世享祀。
中国古史相传的“三皇五帝”中,有四人曾在曲阜留下了活动的踪迹,开创了发达的古代文明。公元前二十一世纪前后,曲阜属上古尧舜时代九州之一的徐州。公元前十六世纪后的商代,曲阜为奄国国都,并一度成为商王朝的都城。公元前1066年,西周武王伐纣灭商,武王将其胞弟、王国宰辅周公旦封于故奄地曲阜,立国为“鲁”。
公元前249年楚国灭鲁,始设鲁县,596年初定县名为曲阜。
秦始皇二十四年(公元前223年),秦灭楚,鲁县入于秦。秦始皇二十六年(公元前221年)统一中国,始实行郡县制,鲁为薛郡,郡治在曲阜。
汉景帝三年(公元前154年),帝刘启改封皇子、淮南王刘余为鲁王,以鲁县为国都。
隋文帝开皇四年(584年),诏改鲁县为“汶阳”,自鲁国灭亡改为鲁县,至是年止,曲阜以“鲁”为县名,历时长达833年。
隋开皇十六年(598年),诏改县名为“曲阜”,“曲阜”一名,一直沿用至今。
宋真宗时曾改名为仙源县。仙源县城是曲阜有史以来继周、汉鲁城之后的第三座古城。宋高宗建炎二年(1129年),金兵南下,仙源县入金朝,恢复曲阜县旧名。
明正德六年(1511年),河北刘六、刘七率领的农民起义军“破曲阜、焚官寺民居数百,县治为墟”。明武宗朱厚照诏令山东巡抚于鲁故城西南隅以孔庙为中心重筑新城,即现存明故城。
清代,曲阜地方建制与明代基本相同。
民国十七年(1928年),直接隶属山东省。民国二十九年(1940年),属兖济道。民国三十四年(1945年),与泗水并成为曲泗县。民国三十五年(1946年),曲泗分治。民国三十七年(1948年),隶属鲁中南行政区第四专区,后改称尼山专区和滕县专区。[5] 同年,曲阜解放。
新中国:1949年,曲阜隶属于滕县专区(专区驻地滕州市)。1953年,滕县专区搬迁到济宁,曲阜改属济宁专署。1962年,曲、滋分治,恢复原建制。1983年,济宁专署改为省辖市,曲阜仍隶属济宁市。1986年6月,改为县级市,始称曲阜市,属济宁市代管。2000年12月,撤销曲阜镇,以原曲阜镇的行政区域设立鲁城街道办事处,机关驻原曲阜镇人民政府驻地;撤销书院镇,以原书院镇的行政区域设立书院街道办事处,机关驻原书院镇人民政府驻地;撤销尼山乡,将其行政区域并入南辛镇。
辞别还乡祠,夏风起铎音。多少亭台楼阁,早已化作瓦砾一片;多少功名利禄,早已化作过眼云烟。但遗留的风物见证了历史,沧桑的外表诉说背后的故事。它们,就这么静静的,伫立着。夫子真经,金声不止。
一早从南京西路到了了孔子还乡祠,遗憾的是,据说当地旅游局的工作人员都下乡扶贫去了,所以连开门这件事儿都成了奢望,无奈之下,只得透过“一线天”看看先贤的家庙风采了。
和我去“宋国”的街头走一走,直到所有的灯都熄灭了也不停留。来到商丘宋国古城,质朴热情的农民,乡野土路小镇瓦房,大声播放着河南的民歌的拖拉机…在这样不太现代的场景中,孔子还乡祠的石碑笔直地树立在高照的艳阳中,高洁又端庄,仿佛在不语地诉说着一段历史,讲述了一个故事。听导游小梁说,真正的宋国国土早已淹没在历史的滚滚红尘中,也许是一场洪水,亦或是一片风沙,抹灭了最后一道宋国痕迹,但是,却带不走孔夫子留下的巨大精神财富。事实上,中国孔子基金会常强主任所讲触动到了我,人活一世,走时什么也留不下,唯有圣人留其名,圣人之伟大之神奇,在于他们拥有穿越千年的力量。宋国已远去,孔夫子仍然带领着我们前行。圣贤之路漫漫,吾将上下而求索之。
公元前484年,68岁的孔子回到鲁国。鲁国尊孔子为国老,但并不重用。孔子明白了自己在生前将无法实现自己的政治理想,也不再求仕,于是再度投身教育,并开始删《诗》《书》,定《礼》《乐》,修《春秋》,把自己的政治理想寄寓于著作之中。
子曰:“夏礼,吾能言之,杞不足征也;殷礼,吾能言之,宋不足征也。文献不足故也。足,则吾能征之矣。”
子曰:“不有祝鮀之佞,而有宋朝之美,难乎免于今之世矣!”
子曰:“天生德于予,桓魋其如予何?”
司马牛问仁。子曰:“仁者,其言也讱。”曰:“其言也讱,斯谓之仁已乎?”子曰:“为之难,言之得无讱乎?”
司马牛问君子。子曰:“君子不忧不惧。”曰:“不忧不惧,斯谓之君子已乎?”子曰:“内省不疚,夫何忧何惧?”
司马牛忧曰:“人皆有兄弟,我独亡。”子夏曰:“商闻之矣:死生有命,富贵在天。君子敬而无失,与人恭而有礼,四海之内,皆兄弟也。君子何患乎无兄弟也?”
“重走夫子路”河南最后一站合影留念
孔子还乡祠位于河南省商丘市夏邑县城北七公里的王公楼村。孔子祖先为春秋时期宋国贵族,其祖居地及祖坟仍在此地。
公元前680年,宋国宫廷发生内乱,孔子曾祖孔防叔为避乱而奔鲁。孔子成人以后知晓夏邑王公楼村为自己的祖籍,时常回祖籍祭祖省亲。孔子把这个地方叫做“还乡里”。后人思而立祠以祀之,因而取名“还乡祠”。
孔子还乡祠始建于唐初,其形制仿文庙,坐北朝南,有一壁、一坛、两殿、四门及碑林等。宋真宗时,孔子四十五代孙孔良辅、孔彦辅由曲阜到此定居,对孔子还乡祠修复扩建。金代,又立杏坛碑于大成殿之前。清道光元年,增建崇圣祠。中国各地都兴建有孔庙,唯独此处还乡祠与孔子渊源深厚。
现在,“重走夫子路”一行人来到位于商丘市城王公楼村的孔子还乡祠。孔子祖先为春秋时期宋国贵族,其祖居地及祖坟仍在此地。祠堂规模宏大、建筑雄伟,是按照中国文庙建筑的基本格局和形制建成的。
“重走夫子路”一行人合影
王蔚教授、常强、于大虎在“孔子还乡祠”前合影
王蔚教授、常强、中国孔子网记者宋睿、魏俊怡在“孔子还乡祠”前合影
中国孔子网记者宋睿发言说:我们中国孔子网是以传播儒学思想为宗旨的网站,但光凭我们一个团队的力量是不够的,需要每一个热爱传统文化的人贡献一份光和热。有幸参与这次活动,今后我们将坚持传统文化的传播,记录传统文化的发展,和大家一起永远在路上。
此行得到众多人士的向往和追随。中国孔子基金会常强先生百忙之中沥出时间,从济南赶来与“重走夫子路”大部队汇合。他分享说:
第一,儒学让我们的精神更强,心灵更美,境界更高,学习儒学不单纯是学问,更是实践,“道在民间 学在山林”;第二,只有做出大贡献,有大德的人才会被后人所铭记,他的墓地才会自成一景,就如同孔子的弟子子路一样;第三点,情怀的最佳伴侣是脚步,我们要一直在路上,传播儒学,把流动的孔子学堂一直做下去。这次首次“重走夫子路”更是一场文化乐旅,意义非凡。
1.永城孔夫子避雨处及夫子庙
孔夫子避雨处位于河南省永城市东北33公里的芒山镇夫子山南麓,相传孔子周游列国自曹国至宋国途中曾在此避雨。后人为纪念此事,在孔夫子避雨处东南20余米处建有夫子庙,立碑而祀之。
2.睢阳区文雅台
文雅台位于商丘古城东南约0.5公里处,原为高出地面的台地,是为了纪念孔子由鲁过曹适宋在台上讲学习礼而建。《史记·孔子世家》记载:“孔子去曹适宋,与弟子习礼大树下。宋司马桓蛙欲杀孔子,拔其树。孔子去。”
3.睢县承匡城故城遗址
承匡城故城遗址位于河南省睢县西南15公里的匡城乡匡城村北,为东周时期宋国城邑,始建于春秋时期,具有2600余年的历史。2008年6月16日,承匡城故城遗址被河南省人民政府公布为第五批省级文物保护单位。
《史记·孔子世家》记载:“将适陈,过匡,颜刻为仆,以其策指之曰:‘昔吾入此,由彼缺也。’匡人闻之,以为鲁之阳虎。阳虎尝暴匡人,匡人于是遂止孔子。孔子状类阳虎,拘焉五日……匡人拘孔子益急,弟子惧。孔子曰:‘文王既没,文不在兹乎?天之将丧斯文也,后死者不得与于斯文也。天之未丧斯文也,匡人其如予何!’孔子使从者为宁武子臣于卫,然后得去。”
厚重历史:华夏文明的发祥地,中国钻木取火的发源地,
中国商人、商品、商业的发源地,“三皇五帝”、夏朝、商朝、周朝陈国、周朝宋国、汉晋梁国、北宋、南宋等朝代建都地。
思想源头:中国百家争鸣主阵地、中国儒家思想发祥地、中国道家思想发源地、中国墨家思想发源地、中国名家思想发源地。
文化名片:火文化、三商文化、两宋文化、汉梁文化、葛天文化、姓氏文化、根亲文化、孔祖文化、庄子文化、木兰文化、旅游文化、酒文化、授时文化。
文化遗产:
商丘是许多美丽故事传说的发源地,相思鸟吟唱千年一曲、大小乔醉曹千口一传、花木兰忠贞千古一人、月下老人牵情千里一线、李太白娶妻千金一壁、李香君贞烈千古一扇,这里有“相思树”的悲剧,有“月下老人”的喜剧;有“闹龙街”的幽默,有“葫芦诗”的戏谑;有“桃花扇”、“追鱼”等凄美爱情故事;有“高祖斩蛇”的威武神勇传说。可谓包罗万象,不胜枚举。“庄周梦蝶”、“学富五车”、“守株待兔”、“拔苗助长”、“朝三暮四”、“取长补短”、“江郎才尽”、“百折不挠”等成语的发源地均在商丘。
孔子还乡祠位于河南省商丘市夏邑县城北七公里的王公楼村。孔子祖先为春秋时期宋国贵族,其祖居地及祖坟仍在此地。
公元前680年,宋国宫廷发生内乱,孔子曾祖孔防叔为避乱而奔鲁。孔子成人以后知晓夏邑王公楼村为自己的祖籍,时常回祖籍祭祖省亲。孔子把这个地方叫做“还乡里”。后人思而立祠以祀之,因而取名“还乡祠”。
孔子还乡祠始建于唐初,其形制仿文庙,坐北朝南,有一壁、一坛、两殿、四门及碑林等。宋真宗时,孔子四十五代孙孔良辅、孔彦辅由曲阜到此定居,对孔子还乡祠修复扩建。金代,又立杏坛碑于大成殿之前。清道光元年,增建崇圣祠。中国各地都兴建有孔庙,唯独此处还乡祠与孔子渊源深厚。
行在古都土地,浸润着文化气质。据了解,商丘是中华文明的发祥地,曾是炎黄、燧人氏、神农氏等三皇五帝的重要活动区,更是孔子的祖籍,是老子、庄子、墨子的故里;起源了儒、道、墨三教,形成了中华民族正宗、本源的思想体系和文化内涵,主导了中国数千年的历史。
一条雄浑的黄河,万里奔腾,冲积出一方肥沃的原野;一渠清澈的睢水,千古流淌,浸润起一尊巍峨的高台。积天地之灵气,聚河川之韵脉。孕育了许许多多声震环宇、改变世界的先祖先宗,许许多多的圣贤圣哲,许许多多的宝物宝地,许许多多的唯一第一。它们如日月照耀长空,似江河经行大地。
此时的队伍又乘上了开往商丘的大巴,今天的行程虽紧张但却有诸多收获!期待明天的行程,咱们商丘见!
商丘
商丘市,简称“商”或“宋”,河南省地级市,位于河南省最东部、豫鲁皖三省交界处,东隔安徽一角与江苏徐州相望,素有"豫东门户"之称。商丘是贯穿中国东西、南北的陇海铁路和京九铁路的高铁普铁“双十字”交会城市。截至2016年,辖2区、6县、1县级市,面积10704平方公里,总人口915.12万人。
商丘是华夏文明和中华民族的重要发祥地、中国重要古都之一。燧人氏在这里发明人工取火;炎帝朱襄氏、颛顼、帝喾先后建都于此。夏朝、商朝、周朝宋国、汉晋梁国、宋朝等朝代均在此建都。商丘是国家历史文化名城,拥有两处世界文化遗产,享有“三商之源·华商之都”、“两宋龙潜之地”之称。芒砀山被誉为“汉兴之地”。东周华夏圣人文化圈、西汉梁园文学、北宋应天文学、明清雪苑文学均诞生于此。商丘也是一座红色城市,曾是淮海战役、渡江战役两大总前委所在地。商丘古城集八卦城、水中城、城摞城三位一体。商丘拥有不可移动文物1.6万多处。2014年被评为“最具文化底蕴历史文化名城”。
弦歌台在县城西南隅湖中,台高3米,整个建筑屹立于水中高台上。原为东汉灵帝时陈王刘宠的苑台,唐开元中,为纪念孔子厄于陈,移孔子庙于上,故又称“绝粮祠”“厄台”。
论语研读活动结束,车子继续在驶往淮阳的路上前行。淮阳是孔子教泽所及之地,他的72个得意弟子中,淮阳人就占4个,加之孔子在陈(今淮阳)绝粮,数千年来,世人共知。回溯淮阳的历史,曾有三位著名的老师与这片土地结下了不解之缘,他们是至圣先师孔子、唐宋八大家之一苏辙、五四时期著名爱国诗人徐玉诺。正是他们为淮阳增添了许多文化气息。他们都不是淮阳人,却先后来到淮阳并书写了浓墨重彩的篇章。对于他们来说,淮阳不是故乡却胜似故乡,当年的他们,行走在古淮阳的土地上,心头或许时常会生出“客舍如家家如寄”的感慨吧。
陵阳罢役
郑国不收留孔子,陈湣公却热烈欢迎孔子到陈国去。
陈国国都宛丘,在今河南省淮阳县。陈湣公以上宾之礼迎孔子入城。司城贞子与孔子是老友,请求孔子下榻其府,陈湣公准奏。从此,孔子师徒住在司城贞子府上,参与朝政,领取俸禄,在陈一住三年。孔子的见解学识令陈湣公非常佩服。陈湣公一直待孔子为上宾,时常召孔子进宫,或驾临司城贞子府拜访孔子,问政、问礼、切磋学问,但孔子在陈国无所成事。因为小小的陈国毕竟处在吴、楚两大强国的夹缝中生活,常受两国欺凌,孔子难展宏图。
在孔子到达陈国首都不久,陈闵公邀请孔子同登即将竣工的陵阳台。此前,因工程进度缓慢,已有多人被杀,这次陈闵公又打算当众杀掉三名监工的小吏。陈闵公问孔子:“周文王时建造灵台时杀人吗?”孔子说: “文王建造灵台时,老百姓像儿子给父亲干活般地都来了,哪还用得着杀人呢?”陈闵公听后感到很羞愧,当众释放了要斩首的三名监吏,并宣布工程停止。
公元489年,孔子63岁。这一年,吴国大举攻陈,楚国帮助陈进行反攻。楚国的军队由楚昭王亲自率领着,驻扎在陈国东北部的城父(现安徽亳县),阻截了吴国的进攻。陈国陷于混乱状态,孔子师徒无法再在陈国呆下去,便起意到楚国去发展。
在陈绝粮
孔子师徒出了陈国都城宛丘,行了两日,走进一个幽谷,露天歇宿,第二天一觉醒来却发现已被众多囚徒和兵勇包围,不准他们往楚国去。
原来陈国的贵族中,有亲吴与亲楚两派,亲吴派听说孔子师徒应楚昭王之邀而适楚,怕孔子辅佐楚昭王楚国更强大,于是派兵勇围困孔子,不改道绝不放行。孔子做事矢志不渝,决不妥协,双方对峙起来。
在被围困的第四天,孔子师徒所带的干粮已经吃完,大家饿得不行,有不少弟子已经病倒,情绪低落。而孔子依旧弹琴、唱歌,谈笑自若,坚持给弟子们讲学。第五天,孔子又在弹琴,子路心烦意乱,问孔子:夫子困厄中作歌,也算合体吗?常言道,君子无所困。莫非夫子不仁吗?世人未能信。莫非夫子不智吗?世人弗放行。昔者由听夫子说为善者天必报之以福,为恶者天必报之以祸,夫子长久积德行义,为何长处困厄,从者皆将饿死呢?孔子长叹一声说:仁者若必见信于世,伯夷、叔齐何以会饿死于首阳山呢?智者若必用行于世,比干何以会剖心于纣呢?忠者若必获报于天,关龙逢何以会刑于桀呢?谏者若必邀君听,伍子胥何以会见杀于吴呢?君子博学深谋而不遇时者多矣,非丘一人也。
孔子召来子贡,问既非老虎,又非犀牛,徘徊于旷野,是何原因?莫非为师所传之道有误,何以受困于此?子贡回答说:夫子之道至大,故天下莫能容,夫子何不少自贬抑呢?孔子说:农夫能种好庄稼,但未必能获得好收成;能工巧匠可做出好器具,但未必为人所需;君子能修道,但未必为世所容。若不修道而求容,志向未免太小了。
子贡离去,颜回来见孔子,孔子又把问子贡的话重问颜回,颜回回答说:夫子之道与天齐,天下莫能容。夫子悲天悯人,竭力推行仁道,当世不能用,此乃为国者之丑,与夫子何损?如今恓惶道路,人不相容,但却愈能考验出君子的涵养。孔子听了很是欢喜,跟颜回开玩笑说,你与我志同道合,将来你为富翁,我为你管理财款,并且感慨道:岁寒,然后知松柏之后凋也。
绝粮的第五日,孔子在幽谷中发现了一片兰花,它们千姿百态,争芳斗艳,令人陶醉。孔子认为这些兰花生长在幽谷,不为人所知,不为人所赏,不为人所赞,默默地迎朝晖,送晚霞,装点着荒山野岭,慷慨地抛洒着色与香,它们是真正的君子。孔子将弟子们召集过来,让大家观赏、品评,并操琴赞颂,即兴作《倚兰操》。
围困孔子师徒的亲吴派军队,其中有两名兵勇,因被头目暴打,不堪忍受,气恨不过,悄悄逃走,并把孔子师徒被围的消息报告给了楚国的边防军。边防军的将军十分仰慕孔子,并且知道孔子是应楚昭王的邀请从陈国到楚国的,于是亲自率领部队到幽谷营救孔子师徒。绝粮的第七日,楚国的边防军赶到幽谷,打败了围困孔子师徒的军队,并护送孔子师徒平安经过蔡国,进入楚国境内。
匡人解围
孔子去陈国,走到卫国境内的匡城(今河南省长垣县西南)。颜高驾车,举起鞭子指点匡城说: “当年我曾随阳虎,从那个缺口攻入此城的。”匡人以为鲁国的阳虎又来了,报告给邑宰简子。简子集众围捕,想要报仇雪恨。
当年阳虎叛乱,兵败逃齐。齐景公欲以阳虎结好鲁国,便囚禁了他,准备献给季氏。不料阳虎买通狱卒,半夜潜逃,经过卫国的匡城逃到了晋国。阳虎当年在匡城的一个缺口入城,杀人放火,洗劫财物,匡人对他恨之入骨。
孔子长得也很像阳虎,于是匡人就扣留了孔子一行,他的弟子们都很害怕。孔子说: “自从周文王死后,周朝的文明不就在我这里吗?若上天打算毁灭周文明,后来人便不能再传承这种文明。若上天不想毁灭这文明,匡人又能把我怎么样!”孔子让在卫国为宁武子做家臣的弟子求援,匡人知道认错了人,五天后便放了孔子一行。
颜渊落在后面,孔子见颜渊追上来了,便说:“我正在担心,以为你死了。”颜渊说:“您还健在,我怎么敢先离去呢?”
西河返驾
孔子继续向向陈国进发,行有半天路程,蘧伯玉便派之人追上孔子,说宫廷之波已经平息,佞臣弥子瑕已被革职,卫灵公十分后悔没有重用孔子,请他重回卫国共谋大业。孔子深受感动,下令弟子们重返卫国帝丘。回到卫国道,卫灵公常常召见孔子,却很少谈及国政,对孔子敬而不用,不过是为了博取爱贤之名。孔子渐渐感到无望,萌发了离去的念头。
公元前492年,孔子60岁。那一年,卫灵公死了,卫国发生了激烈的内部斗争,并且牵扯到国外势力——晋国支持蒯聩,齐国支持卫出公。危邦不入,乱邦不居,于是孔子决定再次离开卫国。
公元前492年,孔子60岁。孔子师徒告别蘧伯玉、颜浊邹等老友,离开了前后居住过5年之久的帝丘城,奔向晋国,投奔赵简子,希冀赵简子会支持他干一番事业,以实现他“仁政德治”的政治理想。没想到走到黄河边,看到很多老百姓纷纷从晋国逃难奔向卫国。一打听,原来赵简子嫉贤妒能,残暴不仁,杀害了贤大夫窦鸣犊和舜华,实行暴政,正派兵攻打中牟,兵勇所到之处,烧杀掳掠,无所不为,弄得数千里晋国大地民不聊生,鸡犬不宁。孔子大失所望,面对黄河感叹道:“壮美啊,大河之水,浩浩荡荡!我却不能渡过,这是命啊!”
子贡上前问道:“这是为什么?”孔子说: “窦鸣犊、舜华都是晋国的贤大夫。赵简子没得志掌权时曾依靠这两人;他掌权后就杀了这两人。我听说:剖腹取胎,杀死幼兽,麒麟就不会来到原野;竭泽而渔,一网打尽,蛟龙就难以适应阴阳;捣毁巢窠,打碎鸟蛋,凤凰就不会飞翔前来。什么缘故呢?君子不忍见到伤害同类,鸟兽对于不义之举尚且知道躲避,何况我孔丘呢?”于是就又返回去了卫国。
受鱼致祭
孔子进入楚境,没有直接到楚国都城郢,而是先去了负函,拜访当时的贤名政治家叶公沈诸梁。
在去往楚国的路上,孔子遇到遇见一位渔夫,要把新打到的鱼送给他。孔子推辞不要,渔夫诚恳地说:“天气这么热,集市又远,我这些鱼卖不出去会烂掉,还不如送给君子。”
于是孔子再三道谢,将鱼收下,回到住处,要弟子立刻打扫庭除,把这些鱼献祭给神。弟子不解,便问:“渔夫将要丢弃的鱼,而您却要用来祭祀,为什么?”孔子说:“怕东西腐烂导致浪费,而将它送给别人,这是仁者的表现。我接受了好人的赐予,为什么不能用来献祭呢!”
子西沮封
可是事情发展并不顺利。孔子到了楚国,楚昭王想把书社之地七百里赐封给他,重用孔子。但是楚国的令尹子西认为孔子有贤弟子相助,再有了封地,将不利于楚国。楚昭王于是取消了赐封孔子的念头。
孔子的弟子多仕于卫,并且他在楚也没有前途。于是在弟子们的纷纷邀请下,孔子决定离开楚国,返回卫国。
公元前489年,孔子63岁的时候,离开楚国,重新回到卫国。
楚狂接舆
鲁哀公九年(前486年),孔子决定由楚国重返卫国。
孔子临行前,一个名叫接舆的楚国狂人,好像要为孔子送行似的,特意来到孔子的车旁,唱道: “凤鸟啊,凤鸟啊!你怎么怀有大德,却来到这衰败的国家!未来的世界不可期待,过去的时日无法追回。天下得到了治理,圣人便成就了事业;国君昏暗天下混乱,圣人也只得顺应潮流苟全生存。当今这个时代,怕就只能免遭刑辱。幸福比羽毛还轻,而不知道怎么取得;祸患比大地还重,而不知道怎么回避。算了吧,算了吧!不要在人前宣扬你的德行!危险啊,危险啊!人为地划出一条道路让人们去遵循!遍地的荆棘啊,不要妨碍我的行走!曲曲弯弯的道路啊,不要伤害我的双脚!”
孔子听见歌声,赶快下车,想和他交谈。但接舆走得很快,孔子追也追不上他了。
就这样,孔子离开了楚国。
齐鲁论语活动的发起者与主讲人王蔚讲述了本次活动的最原始的初心,一开始教授只是为了给自己的学生讲解论语,后来不断地延续下来,直到今天。
王蔚教授感谢了中国孔子网等记者朋友们。这次活动的主题是论语“周游列国”篇章。
王蔚校点,(20160701)
9.1 子罕言利,与命,与仁。
9.2 达巷党人曰:“大哉孔子!博学而无所成名。”子闻之,谓门弟子曰:“吾何执?执御乎?执射乎?吾执御矣。”
9.3 子曰:“麻冕,礼也;今也纯,俭,吾从众。拜下,礼也;今拜乎上,泰也。虽违众,吾从下。”
9.4 子绝四:毋意,毋必,毋固,毋我。
9.5 子畏于匡,曰:“文王既没(mò),文不在兹乎?天之将丧(sàng)斯文也,后死者不得与于斯文也;天之未丧斯文也,匡人其如予何?”
9.6 太宰问于子贡曰:“夫子圣者与?何其多能也?”子贡曰:“固天纵之将圣,又多能也。”子闻之,曰:“太(tài)宰知我乎?吾少也贱,故多能鄙事。君子多乎哉?不多也。”
9.7 牢曰:“子云,‘吾不试,故艺’。”
9.8 子曰:“吾有知乎哉?无知也。有鄙夫问于我,空空如也。我叩其两端而竭焉。”
9.9 子曰:“凤鸟不至,河不出图,吾已矣夫!”
9.10 子见齐(zī)衰(cuī)者,冕衣裳(cháng)者与瞽者,见之,虽少,必作;过之,必趋。
9.11 颜渊喟(kuì)然叹曰:“仰之弥高,钻之弥坚,瞻(zhān)之在前,忽焉在后。夫子循循然善诱人,博我以文,约我以礼。欲罢不能,既竭吾才。如有所立卓尔。虽欲从之,末由也已。”
9.12 子疾病,子路使门人为臣。病间。曰:“久矣哉,由之行诈也。无臣而为有臣。吾谁欺?欺天乎?且予与其死于臣之手也,无宁死于二三子之手乎?且予纵不得大葬,予死于道路乎?”
9.13 子贡曰:“有美玉于斯,韫(yùn)椟(dú)而藏诸?求善贾而沽诸?”子曰:“沽之哉,沽之哉!我待贾者也。”
9.14 子欲居九夷。或曰:“陋,如之何?”子曰:“君子居之,何陋之有?”
9.15 子曰:“吾自卫反鲁,然后乐(yuè)正,《雅》《颂》各得其所。”
9.16 子曰:“出则事公卿,入则事父兄,丧事不敢不勉,不为酒困,何有于我哉?”
9.17 子在川上曰:“逝者如斯夫(fú)!不舍昼夜。”
9.18 子曰:“吾未见好(hào)德如好色者也。”
9.19 子曰:“譬如为山,未成一篑(kuì),止,吾止也;譬如平地,虽覆一篑,进,吾往也。”
9.20 子曰:“语(yù)之而不惰者,其回也与!”
9.21 子谓颜渊曰:“惜乎!吾见其进也,未见其止也。”
9.22 子曰:“苗而不秀者有矣夫(fú); 秀而不实者有矣夫(fú)!”
9.23 子曰:“后生可畏,焉知来者之不如今也?四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”
9.24 子曰:“法语之言,能无从乎?改之为贵。巽(xùn)与之言,能无说(yuè)乎?绎之为贵。说而不绎,从而不改,吾末如之何也已矣。”
9.25 子曰:“主忠信,毋友不如已者,过则勿惮改。”
9.26 子曰:“三军可夺帅也,匹(pǐ)夫不可夺志也。”
9.27 子曰:“衣(yì)敝緼(yùn)袍,与衣(yì)狐貉(hé)者立而不耻者,其由也与?”“‘不忮(zhì)不求,何用不臧?’”子路终身诵之。子曰:“是道也,何足以臧?”
9.28 子曰:“岁寒,然后知松柏之后凋也。”
9.29 子曰:“知(zhì)者不惑,仁者不忧,勇者不惧。”
9.30 子曰:“可与共学,未可与适道;可与适道,未可与立;可与立,未可与权。”
9.31 “唐棣之华,偏其反而。岂不尔思?室是远而。”子曰:“未之思也,夫何远之有?”
王蔚教授的学生王成兰女士为大家全篇背诵论语《子罕篇》,带大家走入论语世界中,感受论语的魅力。
企业家江澎女士受邀介绍此次“首次重走夫子路”活动。她定义为这次活动是首次在大中华的路上开办的孔子学堂,是真正意义上流动的孔子学堂。本次首届“重走夫子路”活动意义非凡,大千理事长也对我们的活动高度认可,并亲自题写了“重走夫子路”五个大字。今后我们“重走夫子路”活动不仅要走在国内,更要走向世界,让世界感受儒学文化的魅力。
于大虎先生因旅途操劳抱病微恙。由李佳霓女士代为介绍齐鲁论语研读活动。她说,这项活动是2012年5月王蔚教授发起的公益性活动,已坚持了五年之久,这项活动坚持了两点:第一是坚持每月一次,第二是坚持做公益。我们是流动的孔子学堂。
论语不仅是齐鲁大地的名片,更是齐鲁人民的钙片。
2017年5月20日16点,第55次齐鲁论语研读活动在车牌号鲁AB7196上进行。这是真正的流动的孔子学堂。此时,车正由信阳驶往淮阳。
竹韦红宣布研读活动开始。
李佳霓介绍齐鲁论语研读活动。
江澎介绍重走夫子路活动。
王成兰背诵论语子罕篇。
王蔚讲论语中的周游列国章句。
第一句是感谢。感谢五年以来为活动作出贡献的所有人士。
第二句是期待。期待这次活动能够圆满成功。
第三句是希望。希望齐鲁论语研读活动以此次为契机,走向全国
本篇共包括31章。其中著名的文句有:“出则事公卿,入则事父兄”;“后生可畏,焉知来者之不如今也”;“三军可夺帅,匹夫不可夺志也”;“岁寒,然后知松柏之后凋也”;“知者不惑,仁者不忧,勇者不惧”。本篇涉及孔子的道德教育思想;孔子弟子对其师的议论;此外,还记述了孔子的某些活动。
齐鲁论语研读第55次活动将于今天下午4点在汽车上举行。活动将由竹韦红主持。齐鲁论语研读活动秘书长于大虎先生将介绍齐鲁论语研读活动。江澎女士将介绍首次重走夫子路活动。王成兰女士将背诵论语《子罕篇》。
齐鲁论语活动的发起者与主讲人王蔚将串讲论语中有关周游列国的篇章。
参加研读活动的共有27人。他们是:
【仁组】1李佳霓(组长)
2王蔚 3于大虎 4宋睿 5苏琳 6竹韦红 7李海梅 8牟宝山 9魏俊怡。
【恕组】1侯雅丽(组长)
2李永 3颜晓雪 4李刚 5韩斌 6赵红 7孙新华 8顾慧红
【礼组】1江澎(组长)
2常杰 3王成兰 4陈学武 5闵亚楠 6李腾 7段春娟 8张晓明
世界这么大,我想去看看。行走在2500年前孔夫子走过的路上,跟随着王蔚教授前行,听他讲述论语中的各类小典故与道理,我发自内心地感觉自己幸运万分。是机缘巧合,又是上天的安排,让我能有这次机会与大家一齐同行。走过了孔夫子居住了5年的卫国,来到了夫子匆忙逃离的郑国,一直到旅途的最南端——负函。这一路,我们在“爱”与“仁”中感受儒学的足迹,身体疲惫,心却满足又充盈;这一路,我们在心灵的“平静”中寻找快乐,真正做到了“一箪食,一瓢饮,不改其乐”。
把论语的智慧和思想通过各种方式传达给大家,我不愿被称呼论语专家,但愿做论语使者和播种者。蔚然论语都是喜欢国学的有缘人聚到一起,免费师从,互相尊重和学习,从中得到快乐。我计划收到71位弟子就不收了。目前弟子遍布全国各地,有山东的,上海的,浙江的,广东的等等。随着人越来越多,有人也提议我设立一个入门标准,那我就在此讲一个最起码的标准:认认真真地抄一遍《论语》,然后奉茶一杯。
一把来自两千余年前出窍仍发出闪闪寒光的宝剑跟随着这座拥有2700多年历史的楚国古都。感受历史的沧海桑田,楚文化永远镌刻在历史丰碑上,仿佛能感觉到大楚的战鼓擂动、金戈铁马,仿佛能听到祖先的跫声。各种兵器、用具,巨大的墓冢,振撼人心。特别是编钟,最具价值与代表性,宫商角徵羽,《楚殇》好像在耳畔回响。
路边随处可见土坡古墓和“严打盗墓”的告示牌,麦田里有大妈大爷在劳作,不必等我们开口就直接告诉我们“再往前走15分钟就是博物馆”。新农村建设成果喜人,秋千、跷跷板、石磨和小院儿对我的吸引力巨大。
只需要凭身份证到售票处就可以免费领票进城阳城遗址博物馆参观,遗憾的是因为没有预约,所以放映厅没有开放。
历史:为接纳蔡国难民,同时也为北伐做准备,楚昭王扩建城阳城并改名为负函城。62岁的孔子“微服过宋”、“陈蔡绝粮”后,曾至负函。著名的“叶公问政”,成语“一言九鼎”、“亡羊补牢”的典故也发生于此。
博物馆内几千年大量珍贵文物,为豫南地区楚文化研究提供了宝贵的实物资料。
看到路边开电动车和拖拉机的农民,学员兴高采烈上前询问,场景就如同当年的“子路问津”。
信阳楚墓 至今让对春秋战国时期的历史文化研究具有重要借鉴意义
当年孔子就是从这条路,走回鲁国,时年68岁。回到家乡,他把时间和精力放到整理古代文化典籍和教育学生上面。
现在我们处于春秋时期负函,楚国国土的边境,孔子周游列国的最南端。但是关于孔子到底有没有踏上过楚国国土,仍存在着很大的争议。在这里,孔子结识了他的好朋友:叶公。叶公问孔子如何成为一位好的政治家,孔子给予了他“近者悦,远者来”的回答。
舟车劳顿,睡眠四个小时。众人皆叹一场“文化苦旅”,更真切地体验了古圣先贤为了理想和抱负而四处奔波的艰难和不易。下一站去往地处信阳的城阳城址,感受历史的沧海桑田。
淮水汤汤,楚韵流长,千年文化,济济信阳。细腻浪漫的楚文化与粗犷大气的中原文化在信阳交融、发展,早在8000年前,先民们就在这片古老的土地上躬耕捕猎,孕育了灿烂和辉煌的文化,使信阳成为华夏文明的发祥地之一。信阳还是孔子周游列国的最南端,“叶公问政”、“亡羊补牢”的典故也发生在此地。
早!各位!
记者朋友们早!
年轻人知道这个今天这个日子的特殊,今天这个日子叫520,据说这个日子被翻译成我爱你,但我始终猜不出为什么这么翻译。听不懂年轻的话是人步入老年的一大特征。可这有什么办法呢?
总之,今天是个好日子。是年轻人用来表达爱的日子。首次重走路团队中有几位年轻人,向你们表示祝贺。
而这个很好的日子,我们团队注定是在一个很特殊的地点度过。这个地点,在孔子那个时候被成为负函,而现在被称为信阳。孔子当年周游列国14年,他当时到达的最南端是负函。当时孔老夫子与他的学生们在这里发生了很多故事。比如叶公问政的故事,比如子路问津的故事。孔子正是在这里被称为四体不勤,五谷不分的。大家可能知道孔老夫子有一句著名的话,叫做“鸟兽不可与同群”,许多研究者认为,孔子正是在负函讲了这句话。
今天我们的活动是这样安排的,大家在负函这个地方凭吊,随后赶到淮阳,然后赶到商丘。我今天晚上宿在商丘。
淮阳是孔老夫子当年厄于陈蔡的地方。《论语》中这样记载:子在陈绝粮,从者莫能兴。子路愠见曰:君子亦有穷乎?子曰:君子固穷,小人穷斯滥矣。
醒了,就先扯上这一段。一会儿,餐厅见。
尽管战争的烽火和自然的力量磨损着它自然的光彩,岁月的流失逐渐抹去了它在人们心头的记忆,但是在这座有着光辉历史的故城下,仍然随处可见不朽的历史遗迹,它已成为中国古文明的历史见证。远观2700多年前古人夯筑的土城墙,我们不禁感受到古朴、厚重和沧桑,历经2000多年的风雨侵袭,依然巍峨耸立,绵延45里的古城墙诉说着郑韩故城的传奇与变迁。
成员在拜祖广场前合影留念
轩辕黄帝广场
黄帝与龙的渊源:黄帝乘龙 随着历史延续 龙已经成为中华民族的精神象征
黄帝的晚年,发明了鼎。当第一个鼎被铸造出来时,天上突然飞下来一条龙,那条龙有着威武的眼睛和长长的、闪着银光的龙须,整个龙身透着金光,降临时好像带来万匹的金锻,笼罩了整个天空。
黄帝和大臣都很吃惊,那只龙慢慢靠近黄帝,眼神变得十分温和,忽然开口对黄帝说:"天帝非常高兴看到你促使中国文明又向前迈进了一步,所以特地派遣我来带你升天去觐见天帝。“黄帝一听,点了点头,就跨上龙背,并且对群臣说:"天帝要召见我了,你们多保重,再会了。”“请让我们追随您去吧!"大臣们说完,就一涌而上,希望爬上龙背,随黄帝一起走。可是那只龙却扭动身躯,把那些人都摔了下来。
金龙戴着黄帝快速飞上天空,一下子就消失在云雾中了。群臣没有办法,只好眼睁睁的看着黄帝升天而去。一位大臣看着天空,若有所思地说着:"并不是每个人都上得去的啊!只有像黄帝那样伟大的人,才有资格呢!"后来的人为了纪念这位帝王,就把黄帝升天的地方叫做"鼎湖"。龙去鼎湖后因以“龙去鼎湖”谓帝王去世。
黄帝故里
黄帝故里的天空
“重走夫子路”一行人祭拜黄帝
黄帝(The huangdi;Yellow emperor),公元前2717-前2599年。黄帝诞辰是农历三月初三(二月二,龙抬头;三月三,生轩辕)。为中华民族始祖,人文初祖,中国远古时期部落联盟首领。少典与附宝之子,以姬为姓,有土德之瑞,尊称黄帝。《史记·五帝本纪》载:“生而神灵,弱而能言,幼而徇齐,长而敦敏,成而聪明。轩辕之时,神农氏世衰。诸侯相侵伐,暴虐百姓,而神农氏弗能征。於是轩辕乃习用干戈,以征不享,诸侯咸来宾从。而蚩尤最为暴,莫能伐。炎帝欲侵陵诸侯,诸侯咸归轩辕。轩辕乃修德振兵,治五气,蓺五种,抚万民,度四方,教熊罴貔貅貙虎,以与炎帝战於阪泉之野。三战,然后得其志。
据大量的历史记载和文物佐证,黄帝统一天下,奠定中华,肇造文明,惜物爱民,被后人尊为中华人文始祖。轩辕黄帝降于轩辕之丘,定都于有熊,汉代在新郑北关轩辕丘前建有轩辕故里祠。
黄帝诞辰相传是农历三月初三,黄帝即位据说是在公元前2698年,即位时20岁,据此推算黄帝出生于公元前2717年。相传黄帝一生下来,就显得异常的神灵。生下没多久,便能说话。到了15岁,已经无所不通了。公元前2697年,20岁的黄帝继承了有熊国君的王位。在黄帝成为氏族首领之后,有熊氏的势力得到迅速发展,并形成一个独立的黄帝部落。黄帝部落在从姬水向东发展的过程中,继承了神农以来的农业生产经验,将原始农业发展到高度繁荣阶段,使本部落迅速发展壮大。因他发明了轩冕,故称之为轩辕。
“重走夫子路”一行来到轩辕皇帝故里,黄帝故里景区位于新郑市区轩辕路,占地面积100余亩,黄帝故里祠始建于汉代,后曾经毁建,明清修葺。清朝康熙五十四年(1751年),新郑县令徐朝柱立有“轩辕故里”碑。为弘扬中华民族优秀传统文化,缅怀始祖功德。近年来,新郑市人民政府对黄帝故里景区进行了扩建。
“重走夫子路”一行来到轩辕皇帝故里
气势恢宏的轩辕皇帝故里
故里祠
不忘祖根
河南新郑古为有熊氏之国,轩辕黄帝降于轩辕之丘,定都于有熊。黄帝统一天下,奠定中华,肇造文明,惜物爱民,被后人尊为中华人文始祖。庄子曰:“世之所高,莫若黄帝。”如今的黄帝故里是海内外炎黄子孙寻根拜祖的圣地,被评为国家AA-景区。2000年被公布为河南省重点文物保护单位,郑州市十大旅游景点之一。
黄帝故里景区位于新郑市区轩辕路,占地面积100余亩,黄帝故里祠始建于汉代,后曾经毁建,明清修葺。清朝康熙五十四年(1751年),新郑县令徐朝柱立有“轩辕故里”碑。为弘扬中华民族优秀传统文化,缅怀始祖功德。近年来,新郑市人民政府对黄帝故里景区进行了扩建。
扩建后的黄帝故里景区共分五个区域:广场区、故里祠区、鼎坛区、艺术苑区、轩辕丘区。祠前广场、千年古枣树、国槐荫荫、百年银杏松柏参参,“乾坤浮雕圆盘”立于中道,轩辕桥下姬水可潺潺横流,“轩辕黄帝之碑”立于其右。故里祠中有前门、正殿、东西配殿,正殿中央供奉轩辕黄帝中年座像,两配殿有黄帝元妃嫘祖和次妃嫫母像。祠后建有黄帝宝鼎坛,树九鼎,黄帝宝鼎置于中宫,高6.99米,直径4.7米,重24吨,为天下第一鼎,其它分别为爱鼎、寿鼎、财鼎、仕鼎、安鼎、丰鼎、智鼎、嗣鼎,置八卦之位,鼎前有青石甬道铭文镌刻万年历史故事;两侧立有56个民族图腾玉柱;鼎坛四周建有楹联回廊,挂有当代名人歌颂黄帝功德的楹联。在鼎坛的北面是轩辕丘旧址,高大的丘内建有地穴覆土式建筑轩辕黄帝纪念馆,采用虚幻手法,展示黄帝风采。轩辕丘一侧,建有黄帝文化艺术苑,荟萃了丰富多彩的黄帝文化艺术。
“重走夫子路”一行人即将到达郑州新郑,当年孔子匆匆逃来郑国,还曾在这里被形容成“丧家之犬”。
该典故出自《史记·孔子世家》:孔子适郑,与弟子相失,孔子独立郭东门。郑人或谓子贡曰:“东门有人,其颡似尧,其项类皋陶,其肩类子产,然自要以下不及禹三寸。累累若丧家之狗。”子贡以实告孔子。孔子欣然笑曰:“形状,末也。而谓似丧家之狗,然哉!然哉!”
孔子曾在郑国和弟子走散,独自站在东门东张西望,不知所从。有路人告诉正寻找孔子的子贡:“东门有一个人,长得很奇怪,站在那里就像丧家之犬。”子贡到东门一看,果然是孔子。子贡将路人的话告诉孔子,孔子大笑:“相貌是最不重要的。不过说我像丧家之犬,真形象啊,真形象!”此时孔子,已年近花甲。
无家可归的狗?——《世家》和《家语》都说孔子欣然接受了“丧家之狗”的称谓,《外传》甚至载孔子不敢当和唯独辞“丧家之狗”的称谓:“汝独不见夫丧家之狗欤……顾望无人。(丘)意欲施之,上无明王,下无贤士方伯,王道衰,政教失,强陵弱,众暴寡,百姓纵心,莫之纲纪。是人固以丘为欲当之者也。丘何敢乎!”丧事人家无暇照看狗,所以狗环顾四周,无人理会,因而很失意。礼崩乐坏、王道凌迟之际,人们属意孔子,希望他能救世,正如仪封人所说:“天下之无道也久矣,天将以夫子为木铎。”
在孔子看来,“丧家之狗”是自己精神世界的写照,是一种褒义和善意的比喻;凄凄惶惶无家可归的人,很有可能安贫乐道、志高识远,可谓是现实世界的“丧家之狗”。
2500年前的孔子是否像我们这样一路欢歌笑语呢?五月,骄阳似火,我们一行人乘坐在前往新郑的大巴车上,从卫国去往郑国。这一路上,有王蔚教授分享的论语故事,有学员倾情演唱的动人歌曲……一路上大家笑声连连,看着窗外的蓝天麦田,不禁让我的思绪又回到了千年前的孔子身边。今天只用3个小时就能完成的行程,在过去又会是多久呢?会不会是一段周途劳累,颠沛流离的苦旅呢?当初孔夫子从宋国逃去郑国,站在郑国的东门口,被人形容为“丧家之犬”时,他的心情又是怎样的呢?难道真的有人会为了实现“大道”,不惜劳苦,被人侮辱还要坚持下去吗?也是这就是圣人与我们的不同吧。这些都让我深深地思考与幻想……
《礼运大同篇》出自《礼记》。是孔子对子张说的一段话。表达了天下为公的伟大理想。孔子一生是心怀天下的一生,二千多年了,我们没有忘记那个为天下人奔走的风尘仆仆的背影。重走夫子路,是重温,更要传承!为之而努力,我们在路上!
来自寿光电视台的李海梅大姐为大家倾情演唱了赞美诗《爱的真谛》、《把根留住》等歌曲,全体和声。
来自济南的老师李佳霓是王蔚教授的门下弟子,她正在教大家唱《礼运大同篇》,“大道之行也,天下为公。选贤与能,讲信修睦。故人不独亲其亲,不独子其子……”
“重走夫子路”一行现在来到封丘,并在此稍作休息,王蔚教授给大家讲解孔老夫子围于匡的典故。
公元前496年,孔子带着弟子从卫国铩羽而归,决定到陈国碰碰运气。走到卫国境内的匡城(今河南省长垣县西南)。颜高驾车,举起鞭子指点匡城说: “当年我曾随阳虎,从那个缺口攻入此城的。”匡人以为鲁国的阳虎又来了,报告给邑宰简子。简子集众围捕,想要报仇雪恨。
当年阳虎叛乱,兵败逃齐。齐景公欲以阳虎结好鲁国,便囚禁了他,准备献给季氏。不料阳虎买通狱卒,半夜潜逃,经过卫国的匡城逃到了晋国。阳虎当年在匡城的一个缺口入城,杀人放火,洗劫财物,匡人对他恨之入骨。
孔子长得也很像阳虎,于是匡人就扣留了孔子一行,一行人都被吓坏了,但孔子很淡定,先弹了一段琴,说:“文王既没,文不在兹乎?天之将丧斯文也,后死者不得与于斯文也;天之未丧斯文也,匡人其如予何?”
这句话的意思是:周文王死后,周代的礼乐文化体现在我身上。上天想要消灭这种文化,那我就不可能掌握这种文化;上天如果不消灭这种文化,匡人又能把我怎么样呢?
子路对老师的表现大为崇拜,孔子说出了“临大难而不惧者,圣人之勇也”这句名言,这就是成语“临危不惧”的由来。
那么,匡城到底在河南哪个地方?史学界一说是新乡长垣县城西南的张寨乡孔庄村一带,一说是商丘睢县匡城乡匡城村。而且这两个说法都能拿出“证据”。
匡人知道围的是孔子后,很懊悔。等孔子从陈国回来时,匡人追到开封杞县境内道歉,杞县裴村店原名“赔情店”,就是因此而来。
车子在驶往新郑的路上飞驰,午阳照射进车窗,炽热无比。许是午餐喝茶的原因,竟毫无睡意。回想起席间王蔚教授和他的门徒们探讨孔子,探讨论语,古文引用随口拈来。于我习得良多。我一直认为泱泱中华五千年文明中,太多集智慧与才华于一身的有识之士,在历史舞台上,他们步履坚定,却都是匆匆过客。面对历史长河,辽阔大地,我们都是渺小苍生。
周游列国的起因:
齐人归女乐,季桓子受之,三日不朝。孔子行。
周游列国政治目的:
子曰:“苟有用我者,期月而已可也,三年有成。”
周游列国所持态度:
子贡曰:“有美玉于斯,韫椟而藏诸?求善贾而沽诸?”子曰:“沽之哉,沽之哉!我待贾者也。”
子禽问于子贡曰:“夫子至于是邦也,必闻其政,求之与?抑与之与?”子贡曰:“夫子温、良、恭、俭、让以得之。夫子之求之也,其诸异乎人之求之与?”
子曰:“里仁为美。择不处仁,焉得知?”
子曰:“不仁者,不可以久处约,不可以长处乐。仁者安仁,知者利仁。”
子曰:“富与贵,是人之所欲也,不以其道得之,不处也;贫与贱,是人之所恶也,不以其道得之,不去也。君子去仁,恶乎成名?君子无终食之间违仁,造次必于是,颠沛必于是。”
两千年间,在人们的观念中,形成了大错觉。错觉为孔子当年游遍了中华大地。实际上孔子的游列国,范围小的很。实际上只是游历了相当于今天河南的一个省,又仅仅是河南省的一部分。我们在今天的中国地图上,不用,仅仅在河南省的地图上,就可以完全勾勒出孔子当年周游列国的路线图来。标出这个路线图后,我们会发现孔子周游的列国,实际上只集中在河南省的一个地级市的范围内。
新郑在上古称为“有熊”,轩辕黄帝在此建都。帝喾时代,新郑为祝融氏之国。新郑又名祝融之墟,也称有熊之墟,为楚国先民的最早起源地。
西周时期,新郑为郐国。公元前770年,郑国将国都从咸林迁到今新郑溱洧水间,仍为郑,历395年,称郑。
公元前221年,秦始皇统一六国,实行郡县制。为了区别陕西之郑县,将韩之郑县改为新郑县,从此沿用千年不改。
王蔚教授向大家讲解子路的故事
王蔚教授:
“仁者不忧,智者不惑,勇者不惧。”孔老夫子讲成为君子达到这三点是非常重要。如果我们按照孔老夫子这三点的标准来衡量衡量,子路这三点都达到了。不仅如此,子路的执行力非常强,“子路无宿诺”,答应的事一定做到。
子路尊敬师长,也常常直言进谏孔子。在孔子的学生中真正亦师亦友的关系的,只有子路。
子路坟,亦称仲由墓,位于濮阳县城北5公里,今京开大道西侧,其西南半华里是戚城遗址。相传戚城曾是卫灵公的外孙孔悝的封邑,所以俗称孔悝城。坟的东北1华里有蒯聩台遗迹。
仲由墓直径28米,高4.30米,墓周有青砖砌成的围墙。墓前有碑,上刻“仲夫子之墓”五个遒劲有力的大字,再往南有石象生、卫国公石坊、石阙和望柱,有四通明清两代重修仲由墓祠祀碑排列两旁。其路东侧有一巨碑,上书“仲夫子落缨处”。墓园原来翠柏葱郁,大者可二人合抱,惜全毁于1958年。再往前南为墓祠,其享堂面阔五间,进深三间,单檐歇山,绿琉璃瓦酸覆顶,宏伟壮观。还有东西两庑享堂,内有明、清两代碑刻题咏二十来方,多刻文人官绅赞颂仲夫子的诗词歌赋。
仲夫子之墓
大家向仲夫子墓鞠躬祭拜
仲由一生追随孔子,保护孔子,积极捍卫或努力实践孔子的思想学说,对儒家的贡献、对后代的影响也是很大,为子至孝,善政为民,诚实守信,忠义仁勇,闻过则喜,闻善则行,见义必为,见危必拯,其德其行如日月在天、江河行地。光照人间润泽华夏,位列十哲,世称先贤。
参观子路像
参观子路拜师图
此处子路墓祠修建豪华,为世人知晓。但其实少有人知道长垣县、清丰县也曾有仲子路墓祠。哪个真哪个假,众说纷纭。矗立在子路墓前,四周古木森森,游人虽行,不扰静谧。同行者说,子路是孔子弟子中最“另类”的一个,他的出身似乎就有些名不正,言不顺。但这个老师眼里最大的“问题学生”,却用他的生命诠释了老师思想的真谛。历史就是这么富有戏剧性!网上有人如此评价子路,子路是一个传统的中国人,他奉行着自下而上的忠诚,忠于自己的家,然后忠于自己的族,再然后忠于自己的国。有人说,子路不是一个好的爱国者,而我不以为然,一屋不扫何以扫天下,不爱家何以爱国家?
队伍来到仲夫子祠
仲夫子祠
子路博物馆简介
重修仲子墓祠记
王蔚教授认真听导游讲解
仲由(前542年―前480年),字子路,又字季路,鲁国卞人(山东省泗水县泉林镇卞桥人)."孔门十哲"之一,受儒教祭祀。仲由以政事见称,为人伉直,好勇力,跟随孔子周游列国,是孔门七十二贤之一。周敬王四十年,卫乱,父子争位,为救其主卫出公姬辄,被蒯聩杀死,砍成肉泥。三月初三结缨遇难,葬于澶渊(今河南濮阳)。
队伍又来到了会盟台
颛顼乘龙雕塑
听导游讲解
颛顼乘龙雕塑
一位53岁的老人的墓葬 距今6400年 用蚌壳摆放的图案
1987年出土的距今6400多年的蚌塑龙形图案,被誉为“中华第一龙”
导游介绍,有专家认为这是中国最早的天象图
(中国孔子网记者宋睿现场报道)
濮阳孔子学会欢迎“蔚然论语·孔子学堂重走夫子路”一行
从济南到濮阳,全程约260公里,驱车三小时。沿途美景无限。平坦郊原,宽阔大道,悠远天空,又使人仿佛可见孔子师徒一行跋涉的身影。微风中散发芳香的田野和绿荫渐浓的杂树林,使人顿作桑间濮上之想。
濮阳,被后人称为孔子的“第二故乡”,当年孔子周游列国第一站便是濮阳,一住就是十年。孔子虽然离我们已2500余年,但我们每踩下一个脚印,就可能和圣人的脚印重叠。带着这种神圣之感,走进卫国故城。
一、
当时孔子周游去,
复礼兴仁大道寻。
莫叹重来空吊古,
春秋历历有知音。
二、
孔子当年游列国,
营营寸步历酸辛。
初心未泯求仁礼,
大道将修立志身。
徒折衷肠须发白,
却留正气徳风淳。
蔚然论语今朝看,
足下知行见体真。
梁漱溟老先生讲,发愿与见体是吾人最要紧。。。今日王蔚老师带领"蔚然论语门"足下见体,谓:读一本正经,知行合一。
孔子两位出色的弟子来自卫国(濮阳),他们分别是子贡和高柴。
子贡姓端木名赐,字子贡,卫国人,曾任鲁卫两国之相,是孔门七十二贤中最有作为者,且列言语科之优异者。子贡是春秋时期了不起的外交家和商人被后世奉为“儒商鼻祖”。孔子曾称其为“瑚琏之器”。他利口巧辞,善于雄辩,且有干济才,办事通达。他还善于经商之道,曾经经商于曹、鲁两国之间,富致千金。为孔子弟子中首富。在孔门弟子中,子贡是把学和行结合得最好的一位。
高柴,春秋末年卫国人。字子羔,亦称子皋、子高、季皋。他遵守礼制,孝敬父母。身躯矮小,“状貌甚恶”。有政治活动能力。在孔子弟子中,他担任的官职最多,曾为费宰、武城宰、成邑宰和卫之士师等。唐开元二十七年追封“共伯”。宋大中祥符二年加封“共城侯”。明嘉靖九年改称“先贤高子”。
说到濮阳,不得不提到另一位圣贤:孟子。孟轲乡位于如今濮阳市区的东北部,随着城市的发展已经成为主城区的一部分。令许多读书人不解的是,这座乡镇的名称与战国时期亚圣孟子的名讳一模一样。正史记载,孟子,名轲,战国时鲁国人。后人多方查证,孟夫子的家乡是山东邹县,距离濮阳500里,孟轲乡不大可能是他的出生地或成长地。原来,孟子从齐国到魏国期间,途经干城被大雨所阻。当时孟子声望颇高,孟子住处门庭若市,登门求教者络绎不绝。孟子决定留下讲学数日。求学上进的干城人也以此为荣,于是就在孟子讲学的地方建“先师庙”,把村名改为孟轲以示纪念,清嘉庆年间一度改为大贤店,1981年复名孟轲至今。
五月的济南,清风拂面,阳光明媚。清晨时分,来自五湖四海的朋友们一起从济南出发,踏上了“重走夫子路”的寻梦之旅,寻根之行。第一站,我们向着河南濮阳出发,穿越回春秋时代,去探寻孔子当年的足记。
在这个温暖的大家庭中,大多数都是王蔚教授的门下弟子,也有慕名而来学习的同仁朋友。王蔚教授像一位幽默又有智慧的大家长,亲切地与每个人交流和聊天。
来自孔子旅游的于大虎秘书长,称自己是王蔚教授的首席大弟子,大家的大师兄。在他看来,这次旅行是一次寻孔颜乐处的寻根之旅。孔夫子当时一路颠沛流离,饱经磨难,却让在一箪食一瓢饮中寻到了快乐,这就是我们这次去追寻孔子之路的意义吧。
来自济南的美女企业家江澎和先生常杰,与王蔚教授是老朋友了。江澎回忆到她与王蔚教授第一次见面是在2012年2月12日的泉城读书会上,那是她第一次真正感受到论语的魅力。
来自潍坊寿光的李海梅女士对这次活动十分重视,她说到自己的家人,尤其是父亲都很支持自己来参加这次的寻根之旅。
王蔚教授的第35位弟子侯雅丽是一位活泼爱笑的美女,她讲了联合国教科文组织提出的一句话:“如果人类要在21世纪生存下去,必须回到2500多年前,去汲取孔子的智慧。”,这句话也被印在了我们的的队服上。
每个都倾情发言,让我感触良多,旅程还在继续,请继续关注我们的报道。
王蔚教授为大家讲述他创办“论语研读会”的故事
早上好!2017年5月19日--《论语》
【原文】
子曰:“吾尝终日不食,终夜不寝,以思,无益,不如学也。”
【译文】
孔子说:“我曾经整天不吃饭,彻夜不睡觉,去左思右想,结果没有什么好处,还不如去学习为好。”
【评析】
这一章讲的是学与思的关系问题。在前面的一些章节中,孔子已经提到“学而不思则罔,思而不学则殆”的认识,这里又进一步加以发挥和深入阐述。思是理性活动,其作用有两方面,一是发觉言行不符合或者违背了道德,就要改正过来;另一方面是检查自己的言行符合道德标准,就要坚持下去。但学和思不可以偏废,只学不思不行,只思不学也是十分危险的。总之,思与学相结合才能使自己成为德行、有学问的人。这是孔子教育思想的组成部分。
孔子学堂人李镛为此次活动书写墨宝
“有朋自远方来,不亦乐乎”,今天来自嘉兴的我们成了“朋”,深深感受到了蔚然师门浓情厚谊。一张合影,一轮自我介绍,尚未能记全师兄弟姐妹的姓名,但已然塞了一肚子同门送来的干点、水果……虽然夫子说“食不厌精,脍不厌细”,但师门情谊实在要比满汉全席更诱人。
现在是2017年5月19日早上9:09。车已过聊城,正向濮阳进发。
六时,车正点从山东财经大学出发门口出发。
包括导游与司机在内,共27人。
以下是首次重走夫子路人员名单
1王蔚 2于大虎 3宋睿 4苏琳 5竹韦红 6李海梅 7牟宝山 8魏俊怡 9李佳霓10李永 11颜晓雪 12李刚 13韩斌 14赵红 15孙新华 19顾慧红 17侯雅丽 18常杰 19王成兰 20陈学武 21闵亚楠 22李腾 23段春娟 24张晓明 25江澎。
李佳霓现场分享
《论语》第一章中说“有朋自远方来,不亦乐乎!”有志同道合的朋友相聚在一起,共同学习,是多么美好的事情。我们在路上,这是学习之路,也是幸福之旅。
车外风光无限。常话说,身体和灵魂总有一个要在路上。此时此刻,身心皆在行走。从济南到濮阳,三个小时的车程。
学论语就是告诉我,如何用平和的心态来对待生活中的缺憾与苦难。使自己成为坚强的人。
承认现实生活中的不足之处,并通过自己的努力去弥补这种不足,这就是论语告诉我们对待生活缺憾的态度。
公元前497年,孔子与弟子一行数十人,自鲁抵达卫都帝丘(今濮阳),开始了长达14年周游列国的政治生涯。孔子周游列国十四年,屡次来回于戚城,仅在卫国(今濮阳)就游了十载。而秦始皇的生父吕不韦其籍贯就是濮阳。从这种意义上说,濮阳也可称为他们的第二故乡。
大家都把此次行程当做一次学习之旅,来自全国各地包括上海、浙江以及山东省内各地的热爱传统文化的爱好者传播者,他们讲述了自己与传统文化是如何结缘的,如何学习《论语》的。有一位老师说,她从小就上私塾,没有“正儿八经”地上过几年学,但从私塾教育和传统文化中学到了太多。现在她也从事传统教育,有自己的学生。她说,此次重走夫子路希望学习到更多东西,回去给学生们好好讲讲。还有一位美女是圣贤闵子骞的后人,她说以前也学过传统文化,后来搁浅了,希望通过这次活动重启自己孔子文化的学习之旅。
由中国孔子基金会孔子学堂、蔚然论语、青年之声共同发起的“蔚然论语·孔子学堂首次重走夫子路”朝圣之旅今天出发,接下来的三天中国孔子网将全程图文直播,带大家感受一次时空的穿越,拜谒先师遗迹,阅读写在大地上的《论语》真谛。